Theo chuyên gia, khi bữa ăn hàng ngày không cung cấp đủ lượng vi chất cần thiết mà cơ thể trẻ cần cho quá trình tăng trưởng, thì việc dùng thuốc bổ sung vi chất cho trẻ được xem là giải pháp cần thiết.
Bài viết được sự tư vấn chuyên môn của TS.BS Phạm Thị Thu Hương - Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng Lâm sàng - Tiết chế, Viện Dinh dưỡng Quốc gia; Bác sĩ Trưởng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome.
Thuốc bổ sung vi chất cho trẻ trong một số trường hợp là cần thiết, giúp bổ sung đầy đủ các vi chất dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ.
Mặc dù hàm lượng các vi chất dinh dưỡng mà cơ thể cần hàng ngày rất nhỏ, tuy vậy chúng lại đóng vai trò rất lớn trong quá trình phát triển khỏe mạnh và toàn diện của trẻ. Đó là lý do vì sao Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ví tình trạng thiếu vi chất ở trẻ như “nạn đói tiềm ẩn” vì những hệ lụy sức khỏe to lớn mà nó gây ra.
Mối nguy sức khỏe khi trẻ thiếu vi chất dinh dưỡng
Trước khi tìm hiểu các thuốc bổ sung vi chất cho trẻ, bạn cần biết đâu là những mối nguy tiềm ẩn nếu cơ thể trẻ bị thiếu hụt các chất dinh dưỡng. Vi chất dinh dưỡng được chia thành 2 nhóm. Nhóm 1 bao gồm nhóm các vitamin A, vitamin nhóm B, C, D, E… Nhóm 2, bao gồm các nguyên tố khoáng canxi, sắt, kẽm, i-ốt…
Khác với các nhóm chất bột đường và chất đạm là cơ thể cần nhiều, riêng nhóm vi chất dinh dưỡng cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ cho quá trình phát triển, nhưng nếu không đáp ứng đủ sẽ dẫn đến những hệ lụy sức khỏe nghiêm trọng như:
- Thiếu sắt: gây thiếu máu và các bệnh nhiễm khuẩn, viêm nhiễm đường hô hấp.
- Thiếu kẽm: gây biếng ăn, suy dinh dưỡng, chậm lớn, còi xương, suy giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng.
- Thiếu canxi: gây còi xương, chậm phát triển chiều cao, ảnh hưởng tới hệ xương (thiếu vững chắc hoặc biến dạng xương).
- Thiếu i-ốt: tăng nguy cơ cao mắc bệnh bướu cổ, thiểu năng, đần độn, chậm phát triển trí tuệ.
- Thiếu các loại vitamin A, vitamin nhóm B, vitamin C, vitamin D: gây suy giảm sức đề kháng hay bệnh vặt, biếng ăn, suy dinh dưỡng, còi xương, chậm lớn, chậm phát triển chiều cao & trí não, thị lực kém, giảm trí nhớ…
Ngược lại, tình trạng thừa vi chất (phần lớn là do chế độ ăn thiếu khoa học hoặc dùng thuốc bổ sung vi chất cho trẻ không đúng cách) cũng gây hậu quả nặng nề không kém như ngộ độc (thừa vitamin A), suy giảm trí nhớ (thừa vitamin B6), mệt mỏi, sụt cân, biếng ăn (thừa vitamin D)…
Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng kéo dài có thể dẫn đến tình trạng biếng ăn ở trẻ. Khi đó, cần thiết dùng thuốc bổ sung vi chất cho trẻ?
Vì sao trẻ ăn nhiều vẫn có thể bị thiếu vi chất dinh dưỡng?
Đưa trẻ đi khám dinh dưỡng, nhiều mẹ "ngã ngửa" khi biết con mình bị thiếu hụt vi chất bởi bữa cơm nào trẻ cũng ăn rất nhiều. Lý giải cho điều này, TS.BS Phạm Thị Thu Hương cho rằng, thứ nhất, trẻ ăn nhiều nhưng khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ kém đa dạng, không đảm bảo đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất chính (chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin & khoáng chất). Chưa kể, quá trình bảo quản, chế biến… thức ăn không đúng cách cũng khiến lượng dưỡng chất trong thực phẩm hao hụt đi rất nhiều.
Nguyên nhân thứ 2 có thể dẫn tới tình trạng thiếu hụt vi chất ở trẻ là do trẻ mắc bệnh về đường tiêu hóa khiến quá trình hấp thu vi chất dinh dưỡng của cơ thể bị ảnh hưởng.
Bên cạnh đó, nhiễm ký sinh trùng (giun, sán…) hay trẻ có hệ miễn dịch yếu hay bệnh vặt, biếng ăn cũng là những nguyên nhân dẫn đến thiếu hụt vi chất.
Top 13 loại thuốc bổ sung vi chất cho trẻ
Mỗi loại vi chất dinh dưỡng đều có vai trò riêng đối với quá trình phát triển của trẻ, giúp trẻ khỏe mạnh, tăng sức đề kháng. Vì vậy, nếu được bổ sung đầy đủ và đúng cách chúng sẽ là những "trợ thủ" đắc lực giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, thông minh.
Theo TS.BS Phạm Thị Thu Hương, việc phòng tránh thiếu vi chất cho trẻ bố mẹ nên chủ động theo 2 cách. Cụ thể:
- Xây dựng chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ đa dạng, đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng, ví dụ các thực phẩm giàu vitamin A (gan, trứng, các loại rau củ có màu vàng…), nhóm vitamin B (các loại rau, đậu, nấm, thịt, sữa…), vitamin D (các loại cá béo, bột ngũ cốc, sữa…), sắt (hải sản các loại, thịt bò, trứng…), canxi (tôm, cua, cá, rau mồng tơi, rau dền…), kẽm (thủy hải sản, lòng đỏ trứng…).
- Dùng thêm các loại thuốc bổ sung vi chất cho trẻ. Lưu ý: khi chọn thuốc bổ sung vi chất cho trẻ bố mẹ cần tư vấn chuyên gia, tìm hiểu tình trạng thiếu hụt vi chất của trẻ như thế nào, độ tuổi của trẻ ra sao… để chọn loại thuốc phù hợp, phát huy tối đa tác dụng.
Bảng dưới đây là 13 loại thuốc bổ sung vi chất cho trẻ an toàn, hiệu quả, đã được kiểm nghiệm lâm sàng cũng như hướng dẫn cách sử dụng, bố mẹ có thể tham khảo:
1. Nuzolex
- Đơn vị: Chai 120ml
- Công dụng: Bổ sung vitamin và khoáng chất giúp trẻ hấp thu chất dinh dưỡng. Hỗ trợ tăng cường chức năng tiêu hoá, giúp ăn ngon miệng, nâng cao sức khỏe cho trẻ.
- Cách dùng: Uống trực tiếp.
2. Upgro Spray (Nhập khẩu châu Âu)
- Đơn vị: Lọ 25ml
- Công dụng: Bổ sung các vitamin thiết yếu cho cơ thể; Giúp hỗ trợ tăng cường sức đề kháng
- Cách dùng: Xịt trực tiếp vào miệng (dễ hấp thu qua niêm mạc khoang miệng)
3. Davin Kid
- Đơn vị: Hộp 20 gói x 5g
- Công dụng: Bổ sung đạm, canxi & các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể; Phòng chống còi xương, suy dinh dưỡng và tăng sức đề kháng.
- Cách dùng: Hòa với nước, sữa hoặc trộn với các thức ăn của trẻ (cháo, bột…)
4. Bibomix
- Đơn vị: Hộp 6 túi x 10 gói x 1g
- Công dụng: Sản phẩm thuốc bổ sung vi chất cho trẻ này giúp phòng ngừa thiếu máu và thiếu vi chất dinh dưỡng; Hỗ trợ nâng cao sức khỏe và sự phát triển của trẻ; Giúp trẻ ăn ngon miệng.
- Cách dùng: Cho hết gói sản phẩm vào thức ăn đã nấu chín (Cháo, bột, các thực phẩm mềm hoặc xay nhuyễn)
5. Feroglobin Liquid
- Đơn vị: Hộp 1 chai 200ml
- Công dụng: Bổ sung sắt, acid folic và các vitamin; Hỗ trợ khả năng tạo máu; Tăng cường sức khỏe, nâng cao đề kháng.
- Cách dùng: Uống trực tiếp.
6. Wellbaby Multi-Vitamin Liquid
- Đơn vị: Hộp 1 chai 150ml
- Công dụng: Bổ sung vitamin & khoáng chất cho trẻ em; Tăng cường sức khỏe, nâng cao đề kháng.
- Cách dùng: Uống trước khi ăn, uống trực tiếp hoặc pha với sữa, nước trái cây.
7. Wellkid Multi-Vitamin Liquid
- Đơn vị: Hộp 1 chai 150ml
- Công dụng: Bổ sung vitamin & khoáng chất cho trẻ; Tăng cường sức khỏe, nâng cao đề kháng
- Cách dùng: Uống trong hoặc sau bữa ăn, không uống lúc đói.
8. Siro Vitalysine
- Đơn vị: Hộp 1 chai 100ml
- Công dụng: Bổ sung vitamin, lysine, taurine, DHA và khoáng chất cho cơ thể; Tăng cường hấp thu dưỡng chất; Phục hồi sức khỏe cho trẻ mới ốm dậy; Giúp ăn ngon miệng.
9. Brauer Kids Liquid Multivitamin with Iron
- Đơn vị: Hộp 1 chai 200ml
- Công dụng: Cung cấp chất dinh dưỡng hỗ trợ cơ thể trẻ tăng trưởng và phát triển khỏe mạnh.
10. Brauer Baby & Kids Liquid Multivitamin for Infant
- Đơn vị: Hộp 1 chai 45ml
- Công dụng: Bổ sung vitamin nhóm B cần thiết, hỗ trợ cơ thể phát triển khỏe mạnh.
- Cách dùng: Thêm vào sữa công thức, sữa mẹ hoặc nước để dễ sử dụng.
11. Brauer Baby & Kids Liqiud Multivitamin for Toddlers
- Đơn vị: Hộp 1 chai 100ml
- Công dụng: Sản phẩm thuốc bổ sung vi chất cho trẻ này giúp bổ sung nhóm vitamin B cần thiết giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh.
- Cách dùng: Thêm vào sữa công thức, sữa mẹ hoặc nước để dễ sử dụng.
12. Mega Vitamin Multivitamin for Teen
- Đơn vị: Chai 120 viên nén
- Công dụng: Bổ sung các vitamin & khoáng chất cần thiết cho quá trình phát triển của trẻ vị thành niên; Tăng cường miễn dịch, thúc đẩy quá trình trao đổi chất và hấp thụ dinh dưỡng; Hỗ trợ phát triển chiều cao, phát triển cơ thể hoàn thiện khỏe mạnh.
- Cách dùng: Tốt nhất dùng trong bữa ăn.
13. Special Kid Multivitamines
- Đơn vị: Hộp 1 chai 125ml
- Công dụng: Bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể; Hỗ trợ nâng cao sức khỏe; Tăng cường sức đề kháng.
- Cách dùng: Uống trực tiếp hoặc pha loãng với nước.
Những lưu ý khi chọn thuốc bổ sung vi chất cho trẻ
Cần biết rằng, tình trạng thừa hay thiếu vi chất dinh dưỡng đều không tốt cho sức khỏe của trẻ. Do đó, khi cho trẻ dùng thuốc bổ sung vi chất cho trẻ bố mẹ cần chú ý những điều sau:
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi sử dụng. Dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất/chỉ định của bác sĩ điều trị, tuyệt đối không được tự ý tăng liều hoặc giảm liều.
- Lựa chọn, mua thuốc bổ sung vi chất cho trẻ phù hợp với độ tuổi, tình trạng thiếu hụt dưỡng chất của trẻ. Đặc biệt, nên chọn mua thuốc ở những nơi uy tín, chất lượng.
- Với những trẻ "sợ" uống thuốc, có thể cân nhắc dùng thuốc bổ sung vi chất cho trẻ dạng dung dịch thay vì viên nén.
- Trong quá trình sử dụng thuốc, nếu trẻ gặp bất cứ vấn đề gì bất thường như tăng cân ảo, chóng mặt, nôn ói… nên cho trẻ dừng uống thuốc và đưa trẻ đến gặp bác sĩ điều trị để có biện pháp xử trí kịp thời.
Làm sao để nhận biết tình trạng thiếu vi chất ở trẻ?
TS.BS Phạm Thị Thu Hương cho biết, thiếu hụt vi chất dinh dưỡng kéo dài sẽ gây những hậu quả nặng nề lên cơ thể trẻ. Do đó, nếu trẻ có các biểu hiện chậm tăng cân, chậm phát triển chiều cao, hay bị bệnh, khó ngủ (đặc biệt ban đêm), da xanh xao, tóc dễ rụng… cần đưa trẻ đi khám ngay để được chẩn đoán đúng bệnh và có hướng xử trí kịp thời.
Hiện nay, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome là đơn vị tiên phong tại Việt Nam đầu tư, trang bị hệ thống máy xét nghiệm vi chất dinh dưỡng sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC-MS/MS hiện đại có độ nhạy, độ chính xác cao, giúp phát hiện sớm tình trạng thiếu vi chất ở trẻ như sắt, kẽm, canxi, vitamin A, B, C, D, E, K…, hỗ trợ chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe trẻ và điều trị hiệu quả.
Ngoài ra, Nutrihome còn sở hữu các máy móc hiện đại bậc nhất thế giới cho chuyên ngành dinh dưỡng như máy xét nghiệm sinh hóa - huyết học, máy đo thành phần cơ thể, máy điện giải đồ, máy đo loãng xương…
Dựa trên các kết quả xét nghiệm chính xác, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định dùng thuốc bổ sung vi chất cho trẻ phù hợp, bên cạnh tư vấn xây dựng khẩu phần - thực đơn ăn uống, hướng dẫn cách chế biến món ăn cho trẻ đảm bảo tối đa nguồn dưỡng chất giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.
