Trong thế giới cây trồng ở Việt Nam, quả óc chó là một loại cây rất đặc biệt. Dù được trồng ít ỏi, nhưng chủ yếu nói đến các vùng biên giới như Phố Bảng, Đồng Văn (Hà Giang), Sa Pa (Lào Cai), Lạng Sơn, và Cao Bằng. Quả óc chó Việt Nam có kích thước nhỏ như hạt nhãn, vị ngọt, bùi và thơm tự nhiên. Đáng tiếc là ngày nay, óc chó Trung Quốc đã trở nên phổ biến hơn và thường được gắn mác là óc chó Lạng Sơn hoặc Cao Bằng, hoặc một trong những vùng núi phía Bắc.
Cây óc chó là loài cây sống lâu năm, có chiều cao lên đến 30m. Thân cây mịn và có lớp vỏ màu tro. Lá cây óc chó dài tới 40cm, màu xanh nhạt, hình trứng thuôn hoặc tròn dẹt một phía. Khi vò ra, lá cây có mùi hăng đặc trưng. Cây óc chó Việt Nam ra hoa vào đầu mùa xuân, và đến cuối tháng 8, quả bắt đầu nứt lớp vỏ xanh dầy. Thời gian thu hoạch óc chó Việt Nam kéo dài từ tháng 8 đến tháng 11. Quả óc chó tươi có hạt ngọt, ngậy và mát mát, thích hơn nhiều so với quả óc chó đã sấy khô. Tuy nhiên, để lưu trữ lâu dài, người ta thường sấy khô quả óc chó.
Ngày nay, óc chó Trung Quốc được bán rất phổ biến ở Việt Nam, có giá thành rẻ hơn. Tuy nhiên, tỷ lệ hạt óc chó bị hỏng của óc chó Việt Nam gấp 2-3 lần so với óc chó nhập khẩu từ Mỹ hoặc Nam Phi, do đó nhiều người tiêu dùng không ưa chuộng sản phẩm óc chó Việt Nam. Ngoài ra, có một lý do là ngại sản phẩm óc chó Trung Quốc trôi vào thị trường. Sản phẩm óc chó nhập khẩu từ châu Âu hoặc Mỹ thường đi kèm với các giấy tờ chứng nhận, giúp người tiêu dùng dễ dàng xác nhận nguồn gốc và chất lượng. Mặc dù kích thước của óc chó Việt Nam không đồng đều, nhưng thành phần dinh dưỡng không kém phần so với các loại óc chó nhập khẩu. Hạt óc chó chứa nhiều chất dinh dưỡng như axit béo omega 3, chất chống oxi hóa, axit ellagic, hydracarbonate, protein, lactoflavin, vitamin A,B,E,K, ZinC, carotene, canxi, sắt, phốt pho, magie, đồng, coban, thiamine, axit nicotinic, selen và iốt. Điều này rất tốt cho trí não, tăng cường khả năng tập trung và giúp bộ não hoạt động hiệu quả hơn. Ngoài ra, hạt óc chó còn có tác dụng điều trị mất ngủ, giúp ngủ sâu, tốt cho tim mạch, chống bệnh ung thư, đột quỵ, cao huyết áp, tiểu đường, béo phì và trầm cảm, chữa trị táo bón, và làm cho xương chắc khỏe hơn.
Để sử dụng quả óc chó ngay lập tức, chúng ta phải dùng kìm kẹp để bóc lớp vỏ và ăn nhân bên trong. Có thể dùng óc chó để làm bánh, làm nhân sôcôla, ép dầu, hoặc ăn kèm với sữa tươi. Một cách thông minh để thưởng thức quả óc chó là trộn chung với sữa chua đá, mang lại cảm giác thích thú và cung cấp dinh dưỡng giàu giá trị. Quả óc chó có hạn sử dụng trong 1 năm, nhưng tốt nhất nên sử dụng trong vòng 2-3 tháng sau khi sản xuất, với điều kiện phải bảo quản tủ lạnh. Óc chó là loại hạt thích hợp với nhiệt độ lạnh, nên khi để ở nhiệt độ phòng, óc chó có thể hỏng hoặc mất đi nhiều dinh dưỡng. Vì vậy, khi mua óc chó, hãy đảm bảo chọn những nơi bán óc chó và bảo quản trong tủ lạnh hoặc phòng lạnh để đảm bảo chất lượng.
Chúng ta có thể ăn quả óc chó sau bữa ăn hoặc chia thành nhiều bữa nhỏ. Tuy nhiên, như với bất kỳ thức ăn nào khác, ăn quá nhiều óc chó cũng không tốt. Theo các nhà nghiên cứu, không nên ăn quá 20 quả óc chó trong một ngày.
Quả óc chó Việt Nam
Với những đặc điểm độc đáo và giá trị dinh dưỡng của mình, óc chó Việt Nam là một loại hạt cần được khám phá và trân trọng. Hãy thử nếm và cảm nhận sự ngon miệng và tuyệt vời của quả óc chó Việt Nam!
