Bệnh sùi mào gà là một căn bệnh lây truyền qua đường tình dục nguy hiểm. Thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho thấy, tỷ lệ người mắc bệnh sùi mào gà ít nhất một lần trong đời chiếm đến 50%. Bệnh này có những biến chứng phức tạp như ung thư cơ quan sinh dục, vô sinh, gây thai lưu, sảy thai, sinh non và có thể lây truyền từ mẹ sang con.
Bệnh sùi mào gà là gì?
Sùi mào gà, hay còn gọi là mụn cóc sinh dục, bệnh mồng gà, là một bệnh truyền nhiễm lây qua đường tình dục phổ biến do virus gây ra. Bệnh này thường có biểu hiện là những nốt sùi mềm trên bộ phận sinh dục, kèm theo đau đớn, ngứa ngáy và khó chịu. Virus gây sùi mào gà là Human Papillomavirus (HPV).
Một số người bị nhiễm virus HPV sẽ xuất hiện mụn cóc sinh dục trong vòng vài tuần, trong khi cũng có trường hợp mất vài tháng hoặc vài năm. Thậm chí, hầu hết các trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng hoặc không được phát hiện. Tỷ lệ người có triệu chứng rõ rệt rất thấp, chỉ khoảng 1-2% trường hợp. Vì vậy, người bệnh rất khó xác định tình trạng của mình và vô tình lây truyền virus cho người khác.
Triệu chứng bệnh sùi mào gà ở cả nam và nữ
Theo các chuyên gia Nam học, bệnh sùi mào gà có thể lây truyền qua đường quan hệ tình dục, bao gồm cả quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo và hậu môn. Các nốt sùi có thể xuất hiện bên trong hoặc bên ngoài cơ quan sinh dục, vì vậy đôi khi người bệnh không phát hiện được.
Ở giai đoạn mới hình thành, các nốt sùi thường rất nhỏ, màu da hoặc hơi sẫm hơn. Phần đầu của các nốt có hình dạng giống như chiếc mào gà hay bông súp lơ và sờ vào thấy mịn hoặc hơi gồ ghề. Bên cạnh đó, chúng cũng có thể xuất hiện dưới dạng một cụm mụn cóc hoặc chỉ một mụn cơm. Triệu chứng sùi mào gà cũng có thể khác nhau tùy theo giới tính.
Triệu chứng sùi mào gà ở nam giới bao gồm:
- Xuất hiện nốt sùi trên dương vật, bìu, háng, đùi, bên trong hoặc xung quanh hậu môn.
- Nốt sùi màu da, nâu hoặc hồng ở vùng sinh dục gây cảm giác khó chịu, ngứa ngáy, chảy máu sau khi quan hệ tình dục. Cũng có thể xuất hiện trên môi, miệng, lưỡi hoặc cổ họng nếu có quan hệ tình dục bằng miệng với người nhiễm virus HPV.
Triệu chứng sùi mào gà ở nữ gồm:
- Các nốt sùi do nhiễm virus HPV có thể xuất hiện bên trong hoặc ngoài âm đạo, hậu môn, cổ tử cung.
- Các nốt sùi có thể xuất hiện ở một số nơi khác trên cơ thể người phụ nữ và gây ra các triệu chứng như tiết dịch âm đạo, ngứa ngáy, nóng rát, đau và/hoặc chảy máu khi quan hệ tình dục.
Người bệnh nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa khi cảm thấy các triệu chứng nêu trên hoặc khi cơ thể có những biểu hiện như kích ứng hoặc ngứa bộ phận sinh dục, đau đớn khi quan hệ tình dục, đau rát khi tiểu, tiểu khó, cơ quan sinh dục tiết dịch bất thường, có mùi hôi, tấy đỏ...
Các chủng virus gây bệnh sùi mào gà
Virus gây bệnh sùi mào gà là Human Papillomavirus (HPV). Loại virus này gồm khoảng 150 chủng, nhưng chỉ có một số chủng mới có khả năng gây ra sùi mào gà. Có hai nhóm chủng phổ biến gây ra hai tình trạng bệnh sùi mào gà là:
- Chủng HPV-16 và HPV-18 thuộc nhóm nguy cơ cao, có khả năng gây ung thư cổ tử cung, dương vật, âm hộ, âm đạo, hậu môn, hầu họng...
- Chủng HPV-6 và HPV-11 thuộc nhóm lành tính. Tuy nhiên, sùi mào gà khổng lồ (u Buschke-Lowenstein) rất hiếm gặp và được xem là một dạng của ung thư biểu mô tế bào vảy dạng nhú do HPV-6 và HPV-11 gây nên.
Nguyên nhân gây bệnh sùi mào gà sinh dục
Virus Human Papillomavirus (HPV) là nguyên nhân gây ra bệnh sùi mào gà sinh dục. Loại virus này gồm khoảng 150 chủng, trong đó có 40 chủng lây nhiễm qua đường quan hệ tình dục. Hai chủng phổ biến gây bệnh sùi mào gà là HPV-16 và HPV-18 thuộc nhóm nguy cơ cao, có khả năng gây ung thư cổ tử cung, dương vật, âm hộ, âm đạo, hậu môn, hầu họng. Chủng HPV-6 và HPV-11 cũng có thể gây ra bệnh sùi mào gà, u nhú đường hô hấp tái phát, nhưng lại không tiến triển thành ung thư.
Các yếu tố nguy cơ của bệnh sùi mào gà bao gồm:
- Quan hệ tình dục không có dụng cụ bảo vệ.
- Quan hệ tình dục khi không biết tiền sử tình dục của bạn tình.
- Có nhiều bạn tình.
- Nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
- Quan hệ tình dục sớm.
- Hệ miễn dịch kém như nhiễm HIV hoặc dùng thuốc chống thải ghép.
- Người dưới 30 tuổi.
- Người hút thuốc lá.
- Có mẹ bị nhiễm virus HPV.
Bệnh sùi mào gà có nguy hiểm không?
Sùi mào gà là một căn bệnh nguy hiểm, có khả năng lây truyền nhanh và gây ra nhiều biểu hiện khó chịu như đau đớn, tự ti... Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, chuẩn đoán và điều trị đúng phác đồ, bệnh có thể để lại nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của người bệnh. Cụ thể như:
Phát triển thành ung thư
Sùi mào gà có khả năng gây bệnh ung thư ở cả nam và nữ. Kết quả thống kê cho thấy, khoảng 10,2% phụ nữ mắc sùi mào gà ở cổ tử cung, 5% ở âm đạo, 5% ở hậu môn có thể phát triển thành ung thư. Ở nam giới, 15% trường hợp nhiễm virus HPV chuyển thành ung thư dương vật. Người bệnh cũng có thể bị ung thư vòm họng, cổ họng... khi bị bệnh sùi mào gà do có quan hệ tình dục bằng đường miệng.
Ảnh hưởng đến thai kỳ
Trong quá trình mang thai, nồng độ hormone tăng cao trong cơ thể của phụ nữ. Điều này làm cho các nốt sùi lớn hơn, lan rộng hơn và gây chảy máu. Các nốt sùi mào gà không chỉ gây khó khăn cho việc đi vệ sinh do kích thước tăng dần, mà còn có thể làm giảm sự co giãn của mô âm đạo, ảnh hưởng đến quá trình sinh nở tự nhiên, khiến cho thai phụ khó sinh bằng ngả âm đạo. Một số trẻ sơ sinh có nguy cơ bị u nhú thanh quản khiến cho trẻ khàn giọng, khóc yếu... Trong trường hợp nặng bệnh có thể lan sang khí quản, phổi, gây tắc nghẽn đường thở.
Ảnh hưởng khả năng sinh sản
Bệnh sùi mào gà có thể làm biến dạng dương vật, tắc nghẽn ống dẫn tinh, tắc niệu đạo, ung thư cổ tử cung... ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của cả nam và nữ. Ví dụ, sự xuất hiện của virus HPV trong tinh dịch làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng, có thể gây vô sinh ở nam. Nếu tinh trùng chứa HPV thụ tinh với trứng cũng có thể tăng nguy cơ sảy thai.
Giai đoạn phát triển của bệnh sùi mào gà
Sùi mào gà phát triển qua năm giai đoạn, mỗi giai đoạn tương ứng với các triệu chứng khác nhau:
- Giai đoạn ủ bệnh: Người bệnh tiếp xúc với mầm bệnh cho đến khi xuất hiện nốt sùi đầu tiên. Khoảng thời gian này có thể vài tuần, vài tháng hoặc lên đến vài năm.
- Giai đoạn khởi phát: Đây là giai đoạn đầu tiên của sùi mào gà. Người bệnh xuất hiện nốt sùi nhỏ, màu nhạt, nằm rải rác.
- Giai đoạn phát triển: Các nốt sùi phát triển mạnh về kích thước, số lượng và vị trí, ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và sinh hoạt hàng ngày.
- Giai đoạn biến chứng: Đây là giai đoạn cuối của sùi mào gà. Người bệnh có biểu hiện bội nhiễm, vùng tổn thương sưng tấy, tiết dịch, loét và dễ chảy máu. Một số người có biến chứng sang ung thư hậu môn, vòm họng.
- Giai đoạn tái phát: Sau khi điều trị, người bệnh vẫn có nguy cơ tái phát từ chính người bạn tình hoặc do virus trong cơ thể chưa được loại bỏ hoàn toàn. Tình trạng tái phát sẽ nặng hơn nguyên phát.
Xét nghiệm chẩn đoán bệnh
Ngoài việc quan sát nốt sùi mào gà bằng mắt thường, các bác sĩ còn chỉ định các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng như xét nghiệm máu, khám hậu môn, khám vùng chậu và sinh thiết để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Điều trị sùi mào gà
Việc điều trị sùi mào gà cần phải tuân thủ nguyên tắc loại bỏ tổn thương từ nguyên nhân nhiễm virus HPV và kiểm soát nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền khác. Hiện nay, có các phương pháp điều trị bằng thuốc và thủ thuật.
Điều trị bằng thuốc
- Imiquimod (Aldara): Loại thuốc này được chỉ định cho người lớn và trẻ em từ 12 tuổi trở lên. Tuy nhiên, thuốc này có tác dụng gây phản ứng viêm tại chỗ như đỏ da, kích ứng, chai, loét, trợt, mụn nước và giảm sắc tố...
- Axit trichloroacetic: Loại axit này tương tự như axit axetic, được sử dụng trong điều trị thẩm mỹ, chữa mụn cóc và sùi mào gà. Thuốc cũng có thể gây các tác dụng phụ như kích ứng da nhẹ, bao gồm ngứa, sưng, đau... Có thể dùng cho phụ nữ mang thai.
- Podophyllin và Podofilox: Đây là một loại nhựa cây có công dụng phá hủy các mô của nốt sùi mào gà. Tuy nhiên, podofilox, hợp chất có hoạt tính tương tự như Podophyllin, không dùng cho khu vực bên trong cơ quan sinh dục và chống chỉ định với phụ nữ mang thai.
- Interferon hoặc 5-fluorouracin: Loại thuốc này được dùng theo đường tiêm, có tác dụng tăng cường sức đề kháng tự nhiên của cơ thể, từ đó giúp tiêu diệt virus HPV. Tuy nhiên, thuốc chỉ phù hợp với những tổn thương nhỏ, ít nghiêm trọng vì có thể gây nhiều tác dụng và có chi phí tương đối cao.
Điều trị bằng thủ thuật, phẫu thuật
- Cryotheraphy (Liệu pháp lạnh): Thủ thuật này sử dụng nitơ lỏng để đóng băng tế bào nhiễm bệnh, gây ra tổn thương không hồi phục màng tế bào. Thuốc có thể gây đau, hoại tử, bọng nước, sẹo. Tỉ lệ sạch tổn thương là 44-87%, tái phát từ 12-42% sau 1-3 tháng và có thể lên đến 59% sau sạch tổn thương 12 tháng.
- Các phương pháp vật lý loại bỏ, phá hủy tổn thương: Bao gồm laser CO2, cắt nạo, đốt điện... Chỉ định ưu tiên cho các tổn thương sùi lớn, lan rộng, sùi ở niệu đạo, âm đạo, cổ tử cung và các tổn thương không đáp ứng điều trị khác.
Cách chăm sóc người bệnh
Sau khi điều trị sùi mào gà, người bệnh cần được chú ý các biện pháp chăm sóc phù hợp để hạn chế nguy cơ tổn thương lan rộng và tái nhiễm. Yếu tố vệ sinh cũng rất quan trọng, bao gồm sử dụng dung dịch rửa vùng kín có độ pH trung bình, tắm rửa thường xuyên, thay quần áo hàng ngày và không dùng chung vật dụng cá nhân với người khác. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng cũng cần được chú trọng, tăng cường sức đề kháng và tránh thức ăn gây kích ứng.
Cách phòng ngừa sùi mào gà
Để bảo vệ bản thân và người bạn đời khỏi nguy cơ bị nhiễm hoặc lây lan HPV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.
- Kiểm tra định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Điều trị triệt để các bệnh lây qua đường tình dục.
- Trao đổi với bạn tình, nếu bạn bị nhiễm HPV để cùng điều trị.
- Chung thủy một vợ một chồng hoặc hạn chế số lượng bạn tình.
- Tiêm vắc xin HPV để chủ động bảo vệ sức khỏe.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ tin cậy để bạn được chẩn đoán và điều trị sùi mào gà. Với đội ngũ chuyên gia hàng đầu và các trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang đến sự chăm sóc tốt nhất cho sức khỏe của bạn. Hãy liên hệ với chúng tôi để đặt lịch khám bệnh hoặc được tư vấn.
