Bạn đã từng nghe đến "thực phẩm chức năng" nhưng chưa hiểu rõ nghĩa vụ hay công dụng của chúng? Đừng lo, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thực phẩm chức năng và những lợi ích mà chúng có thể mang lại cho sức khỏe của bạn.
Định nghĩa thực phẩm chức năng
Có nhiều cách để định nghĩa thực phẩm chức năng, nhưng để thống nhất, Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam đề xuất định nghĩa sau đây: "Thực phẩm chức năng là thực phẩm (hoặc sản phẩm) có tác dụng hỗ trợ, phục hồi, duy trì hoặc tăng cường chức năng của các bộ phận trong cơ thể, có hoặc không có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật."
Ảnh minh họa: Bao Vi An - định nghĩa thực phẩm chức năng, thực phẩm chức năng là gì, thế nào là thực phẩm chức năng?
Đặc điểm chung của thực phẩm chức năng
Thực phẩm chức năng có một số đặc điểm chung như sau:
- Sản xuất và chế biến dựa trên công thức.
- Có thể loại bỏ chất bất lợi và bổ sung chất có lợi.
- Có tác dụng tới một hoặc nhiều chức năng của cơ thể.
- Có lợi ích về sức khỏe nhiều hơn lợi ích dinh dưỡng cơ bản.
- Có nguồn gốc từ tự nhiên như động vật, thực vật, khoáng vật.
- Được đánh giá đầy đủ về chất lượng, an toàn, hiệu quả.
- Sử dụng được thường xuyên, liên tục mà không gây tác dụng phụ.
- Nhãn sản phẩm được ghi theo quy định ghi nhãn.
Bên cạnh những đặc điểm trên, thực phẩm chức năng còn có nhiều tên gọi khác nhau như "thực phẩm bổ sung (khoáng chất - vitamin), sản phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm thuốc."
Ảnh minh họa: Xoang Bach Phục - thực phẩm chức năng, thực phẩm chức năng là gì, thế nào là thực phẩm chức năng, định nghĩa về thực phẩm chức năng?
Phân biệt thực phẩm chức năng và thực phẩm truyền thống
Thực phẩm chức năng có vai trò như là một sự kết hợp độc đáo giữa thực phẩm và thuốc, do đó còn được gọi là "thực phẩm thuốc" (Food-Drug). Một điểm khác biệt quan trọng giữa thực phẩm chức năng và thực phẩm truyền thống là nguồn gốc của chúng. Thực phẩm chức năng được sản xuất từ các sản phẩm cây cỏ và động vật tự nhiên, do đó có nguồn gốc chung với thuốc y học cổ truyền của các dân tộc. Trong khi đó, các nước không có nền y học cổ truyền thường sản xuất các sản phẩm y học cổ truyền hiện đại và chúng được đổi thành thực phẩm chức năng, với hàm lượng hoạt chất và vi chất tương tự như nhu cầu hàng ngày của cơ thể.
Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam đã đưa ra các tiêu chí so sánh chi tiết như sau:
| Tiêu chí | Thực phẩm truyền thống | Thực phẩm chức năng |
|---|---|---|
| Chức năng | Cung cấp các chất dinh dưỡng, thỏa mãn về nhu cầu cảm quan | Cung cấp các chất dinh dưỡng, có tác dụng cảm quan, lợi ích vượt trội về sức khỏe |
| Chế biến | Chế biến theo công thức thô (không loại bỏ được chất bất lợi) | Chế biến theo công thức tinh (bổ sung thành phần có lợi, loại bỏ thành phần bất lợi) được chứng minh khoa học và cho phép của cơ quan có thẩm quyền |
| Tạo năng lượng | Tạo ra năng lượng cao | Ít tạo ra năng lượng |
| Liều dùng | Số lượng lớn | Số lượng rất nhỏ |
| Đối tượng sử dụng | Mọi đối tượng; có định hướng cho các đối tượng: người già, trẻ em, phụ nữ mãn kinh... | Mọi đối tượng; có định hướng cho các đối tượng: người già, trẻ em, phụ nữ mãn kinh... |
| Nguồn gốc nguyên liệu | Nguyên liệu thô từ thực vật, động vật (rau, củ, quả, thịt, cá, trứng...) có nguồn gốc tự nhiên | Hoạt chất, chất chiết từ thực vật, động vật (nguồn gốc tự nhiên) |
| Thời gian & phương thức dùng | Thường xuyên, suốt đời; khó sử dụng cho người ốm, già, bệnh lý đặc biệt | Thường xuyên, suốt đời; có sản phẩm cho các đối tượng đặc biệt |
Phân biệt thực phẩm chức năng và thuốc
Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam cũng đã so sánh rõ ràng giữa thực phẩm chức năng và thuốc:
| Tiêu chí | Thực phẩm chức năng | Thuốc |
|---|---|---|
| Định nghĩa | Là sản phẩm dùng để hỗ trợ các chức năng của cơ thể, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng cường đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật | Là chất hoặc hỗn hợp chất dùng cho người nhằm mục đích phòng bệnh, chữa bệnh, chuẩn đoán bệnh hoặc điều chỉnh chức năng sinh lý cơ thể |
| Công bố trên nhãn của nhà sản xuất | Là thực phẩm chức năng (sản xuất theo luật thực phẩm) | Là thuốc (sản xuất theo luật dược) |
| Hàm lượng chất, hoạt chất | Không quá 3 lần mức nhu cầu hàng ngày của cơ thể | Cao |
| Ghi nhãn | - Là thực phẩm chức năng- Hỗ trợ các chức năng của cơ thể- Là thuốc- Có chỉ định, liều dùng, chống chỉ định | |
| Điều kiện sử dụng | Người tiêu dùng tự mua ở chợ, siêu thị | Phải có chỉ định, kê đơn của bác sĩ |
| Đối tượng dùng | Người bệnh, người khỏe | Người bệnh |
| Điều kiện phân phối | Bán lẻ, siêu thị, trực tiếp, đa cấp | Tại hiệu thuốc có dược sĩ; cấm bán hàng đa cấp |
| Cách dùng | Thường xuyên, liên tục; không có biến chứng, không hạn chế | Từng đợt; nguy cơ biến chứng, tai biến |
| Nguồn gốc, nguyên liệu | Nguồn gốc tự nhiên | Nguồn gốc tự nhiên, nguồn gốc tổng hợp |
| Tác dụng | Tác dụng lan tỏa, hiệu quả toàn diện; không có tác dụng âm tính | Tác dụng chữa 1 chứng bệnh, bệnh cụ thể; có tác dụng âm tính |
Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về thực phẩm chức năng và những lợi ích mà chúng mang lại. Hãy chăm sóc sức khỏe của bạn và giữ gìn lối sống lành mạnh!
